Geloofsgemeenschap in de Achterhoek
Historisch gezien is de Achterhoek een christelijk deel van Nederland in de rooms-katholieke traditie. Getuige daarvan zijn de vele grote en mooie kerkgebouwen die het centrum vormden van bijna alle woonkernen. Door de hervorming en de reformatie ontstonden ook kleinere protestantse geloofsgemeenschappen in het hele gebied. Door de verzuiling van de 19e en de 20e eeuw ontstonden daardoor ook gescheiden leefomgevingen met bijvoorbeeld eigen bijzondere scholen, eigen verenigingsculturen en eigen politieke stromingen.
Sinds het einde van twintigste eeuw zijn die traditionele zuilen afgebrokkeld. Doordat mensen makkelijker en verder reizen voor werk en opleiding, door de individualisering, en de bredere toegang tot informatie zijn de oude hechtingen losgemaakt. Ook kerkverbanden raakten hun nationale binding kwijt. Het leefklimaat veranderde waarbij het geloof het geloof merendeels uit het publieke domein verdween, en langzamerhand ook achter de voordeur.
Dit is zichtbaar in het aantal actief gebruikte kerkgebouwen in de Achterhoek. In 2020 bestonden in Berkelland nog 25 kerkgebouwen waarvan er in dat jaar nog 19 gebruikt werden voor kerkdiensten. Begin 2024 waren er nog zes die actief gebruikt worden voor de godsdienstsamenkomst. Een aantal daarvan wordt inmiddels beheerd door burgerinitiatieven die vooral het gebouw als drager van de gemeenschap willen behouden. Voor velen is het geloof nog een kleine waakvlam geworden waarvoor zij niet direct een vraag zien om daarvoor het gas omhoog te doen.
Wel is er een algemene groeiende bezorgdheid over het sterke materialiseren, het verlies van normen en waarden en een degraderen van menselijke saamhorigheid en de verruwing. Een in de Achterhoek goed ontwikkeld verenigingsleven neemt een groot deel van deze zorgen weg. Dat vult een deel van het leven in maar is vaak leeftijd gebonden en raakt onvoldoende het leven zelf. De mentale en geestelijke gezondheid blijft ernaast hangen.
Het geloven en het geloof delen met anderen is voor velen een niet ontwikkeld thema geworden. Daar ontstaan inmiddels vele kleine groepen van mensen die elkaar vinden in evangelische kringen of die als individu zich voeden via de media en via beschikbare sites en e-fora. Ook in de Achterhoek zie je een groei ontstaan van kleine lokale christen gemeenschappen die met elkaar een weg vinden om God de Schepper te erkennen en te dienen. En zingeving aan hun leven te verbinden en om met anderen te delen in het actief geloven dat alleen God met Jezus Christus deze wereld en de Achterhoek kan redden.
Kijk op het historisch overzicht voor meer historie over de Schakelgemeente geschiedenis in Berkelland.